Halk arasında "yumuşak doku romatizması" olarak bilinen Fibromiyalji, özellikle kış aylarında adeta bir kabusa dönüşerek hastaların yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşürüyor. Uzmanlar, bu hastalığın kader olmadığını ve kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarıyla fibromiyaljiyi yönetmenin mümkün olduğunu belirtiyor.
Soğuk hava
kapıyı çaldığında, pek çok kişi için bu sadece mevsim değişikliği anlamına
gelir. Ancak milyonlarca fibromiyalji hastası için, vücudun alarm zillerinin
çalması demektir. Sürekli yaygın vücut ağrısı ve yorgunluk hissiyle mücadele
eden bu kişiler için, havadaki en ufak bir soğukluk veya rutubet artışı bile
ağrıların başlamasına neden olur.
Yalnızca
Soğuk Değil, Hücresel Stres Etkili!
Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Fizik Tedavi ve
Longevity Uzmanı Dr. Mehmet Portakal, kış aylarında fibromiyalji semptomlarının
artmasının yalnızca soğuk hava ile açıklanamayacağını ifade ederek şunları
söyledi: “Asıl etki, soğuk havayla birleşen hücresel stres artışı. Damarlar
büzüşüyor, kaslar geriliyor, uyku bozuluyor ve vücut ağrı sinyallerini
yükseltiyor.”
Soğuk
Hava Neden Etkiliyor?
Dr.
Mehmet Portakal, soğuk havada fibromiyalji semptomlarının artmasının temel
nedenlerini şöyle anlattı: “Soğuk hava, kan damarlarının geçici olarak
daralmasına neden olabilir. Bu durum, kas ve eklem dokularına yeterli oksijen
ve besin maddesinin ulaşmasını zorlaştırarak ağrıyı şiddetlendirebilir. Hava
sıcaklığının düşmesine bağlı olarak değişen atmosfer basıncı, eklem ve
kaslardaki hassasiyeti artırabilir. Soğuk, kaslarda gerginliğe ve spazmlara yol
açabilir, bu da fibromiyalji hastalarının zaten hassas olan kaslarında daha
şiddetli ağrılara neden olur. Ayrıca stres, aşırı aktivite, uyku bozuklukları,
kaygı ve gergin ortamlar da soğuk havayla birleştiğinde sendromun
şiddetlenmesine yol açıyor.”
Teşhisi
Neden Zor?
Fibromiyalji
teşhisinin, sıklıkla yapılan pek çok tahlilin neticesiz kalması nedeniyle zorlu
bir süreç olabildiğine dikkat çeken Dr. Portakal, “Fibromiyalji tahlillerde
görünmez. Bu nedenle pek çok hasta yıllarca “bulunamayan hastalık” etiketiyle
dolaşıyor. Uzun zamandır süren, teşhis edilemeyen ağrı, yorgunluk veya uyku
sorunları yaşıyorsanız; bilmelisiniz ki vücudunuz size bir mesaj veriyor.
Tahliller temiz olabilir ama kişi kendisini kötü hissediyorsa, sorun tahlilde
değil yaklaşımda. Vücudun verdiği mesajı doğru okumak gerekir” dedi.
Semptomları
Yönetmenin 4 Yolu
Dr.
Mehmet Portakal, fibromiyalji tedavisinde bütüncül bir yaklaşımın esas olduğunu
vurgulayarak, soğuk havalarda semptom yönetimi için hastaların atması gereken
adımları ve tedavi yöntemlerini ise şöyle sıraladı:
1.
Vücudu Sıcak Tutmak ve Dolaşımı Artırmak: Sıcak
ortamlarda bulunmak, soğuk ve nemli ortamlardan kaçınmak ve vücudu sıcak tutmak
esastır. Kas spazmlarını azaltmak ve kan dolaşımını artırmak için bölgesel
sıcak uygulamalar, ılık banyolar ve kaplıca tedavisi fibromiyalji ağrılarına
iyi gelebilir. Ilık duş, sauna, kaplıca, sıcak uygulamalar kas gevşemesine
yardımcı olur.
2.
Kapalı Alanda Düzenli ve Hafif Egzersiz: Soğuk havaya maruziyeti azaltmak
için, düşük etkili ve düzenli egzersizleri kapalı alanlarda yapılmalıdır.
Germe, nefes eşliğinde pilates ve düşük tempolu yürüyüşler kas sertliğini
azaltır.
3.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Stres ve kaygı, ağrıyı tetikleyen önemli faktörlerdir.
Meditasyon, nefes egzersizleri ve vagus aktivasyonu gibi yöntemlerle stres
seviyeleri kontrol altına alınmalıdır. Kaliteli ve düzenli uyku, fibromiyalji
belirtilerini hafifletmede kilit rol oynar. Anti-inflamatuar özelliklere sahip
besinler tüketmek ve işlenmiş gıdalardan, şekerden kaçınmak da çok önemlidir.
4.
Bütüncül Tedavi Yaklaşımı: Fibromiyalji tedavisinde hastanın bireysel durumuna göre bir
tedavi planı oluşturulmalıdır. Bu planda, ilaç tedavilerinin yanı sıra kas
dolaşımını düzenleyen fizik tedavi teknikleri, masaj terapileri, bölgesel
enjeksiyonlar, vitamin-mineral destekleri ve kişiye özel rehabilitasyon programları
önemlidir.
Dr.
Mehmet Portakal: “Fibromiyalji kader değildir.”
Sessiz salgın
fibromiyaljinin Türkiye’de ve dünyada milyonları etkilediğinin altını çizen Dr.
Portakal sözlerini şu şekilde noktaladı: “Kış depresyonu zannediliyor, aslında
fibromiyalji çıkıyor. Bu hastalık doğru yaklaşımla yönetilebilir. Öncelikle kök
sebepleri tespit etmek gerekir. Hastalarımızın çoğunda asıl sorun, yıllarca
yanlış tanı konması veya parçalı tedaviler uygulanması. Bütüncül bir
değerlendirme ile bu döngü kırılabilir. Başarılı bir tedavi için önce teşhis ve
hastalığın derecesi ile kök sebepler tespit edilmelidir. Sonra da doğru zamanda
başlayan doğru bir tedavi ile bu hastalıktan kurtulmak mümkün.”