Bilim insanlarının çalışmalarıyla kayda geçen bilimsel gelişmeler, 2025'te ufuk açtı. Bilim insanları, her yıl olduğu gibi bu yıl da insan yaşamını değiştirecek, geliştirecek ve geleceğe ışık tutacak çalışmalara imza attı.
Avustralyalı hasta,
yapay kalple 100 günden fazla hayatta kaldı
Avustralya'da kalp yetmezliği yaşayan 40 yaşlarındaki bir
kişiye, manyetik kaldırma teknolojisi kullanarak sağlıklı bir kalbin kan
akışını taklit edebilen "BiVACOR" adlı titanyum yapay kalp takıldı.
Martta uygun bir donör kalp bulunup nakil işlemleri gerçekleştirilene
kadar yapay kalple yaşamını sürdüren hasta, dünyada yapay kalple 100 günden
fazla hayatta kalan ilk kişi olarak kayıtlara geçti.
7 yaşındaki çocuk,
yapay kalp nakli yapılan en genç kişi oldu
Yapay kalbe ilişkin bir diğer gelişme de Çin'de 7 yaşındaki
çocuğa yapılan nakil oldu.
Doktorlar Mayıs 2024'te kalbin sürekli büyüyüp genişlemesine
neden olan genetik ve kronik bir hastalık olan "dilate
kardiyomiyopati" teşhisi konulan çocuğa uygun donör bulunamaması nedeniyle
yapay kalp nakli yapılmasına karar verdi.
Yaklaşık 5 saat süren ameliyatta, 45 gram ağırlığında ve 2,9
santimetre çapında yapay kalp yerleştirilen çocuğun, dünyada bu operasyonu
geçiren en genç kişi olduğu nisanda duyuruldu.
Yapay zeka destekli
stetoskoplar, kalp hastalıklarını saniyeler içinde tespit edebiliyor
Imperial College London ve Imperial College Healthcare NHS
Trust tarafından yürütülen, ağustosta bulguları paylaşılan çalışmada, yapay
zeka destekli stetoskoplar kullanılarak Londra'nın batı ve kuzeybatısındaki 205
aile hekimliğinde 12 binden fazla hasta muayene edildi.
Çalışmada, yapay zeka destekli stetoskopların kalp
yetmezliği, kalp kapak hastalığı ve düzensiz kalp ritimleri gibi
rahatsızlıkları saniyeler içinde tespit edebildiği görüldü.
Dünyada ilk kez kan
dolaşımı olan deri dokusu üretildi
Avustralya'daki Queensland Üniversitesinden araştırmacılar,
insan cilt hücrelerini kök hücrelere dönüştürerek "deriye benzeyen
doku" oluşturdu.
Bu modele laboratuvarda üretilen küçük kan damarları entegre
eden araştırmacılar, kendi dolaşım sistemine sahip çok katmanlı deri dokusu
elde etti.
Böylece, dünyada ilk kez damar, sinir, kıl folikülü ve
bağışıklık hücrelerini barındıran, gerçek insan derisine en yakın model,
laboratuvar ortamında geliştirilmiş oldu.
Daha önce kesin
çaresi olmayan Huntington hastalığı için tedavi
İngiltere'de bilim insanları, beyindeki proteinlerin anormal
bir şekle girip birbirine yapışmasıyla başlayan Huntington hastalığına ilk kez
tedavi geliştirildiğini eylülde duyurdu.
Kalıtsal bir hastalık olan Huntington'a karşı gen terapisi
ile gen baskılama teknolojisini birleştiren bu tedavi, zararlı protein
yığınlarının seviyesini tek dozla kalıcı olarak azaltmayı hedefliyor.
Tedaviyi geliştiren "uniQure" firmasından yapılan
açıklamada, tedavinin uygulandığı 29 kişide 3 yılın ardından hastalığın
ortalama yüzde 75 yavaşladığı ve verilerin beyin hücrelerini kurtardığını
gösterdiği belirtildi.
Yaşayan kişiye ilk
kez domuz karaciğeri nakli yapıldı
Sağlık alanında önemli bir gelişme ekimde basına yansıdı.
Çin'de bilim insanları, genetiği değiştirilmiş bir domuzdan
aldıkları karaciğeri, ilk kez yaşayan bir karaciğer kanseri hastasına nakletti.
Nakilden sonraki ilk 31 gün boyunca hastanın vücudu
karaciğeri reddetmedi ancak 38. günde bazı komplikasyonlar oluşması nedeniyle
bu organ, operasyonla vücuttan geri alındı.
Komplikasyonlar, organın çıkarılmasının ardından giderilse
de 71 yaşındaki hasta, nakilden sonraki 171'inci günde tekrarlı üst sindirim
sistemi kanamalarına bağlı olarak hayatını kaybetti.
İnsan beyni 32 yaşına
kadar ergenlik dönemini yaşıyor
Cambridge Üniversitesinden araştırmacılar doğumdan 90 yaşına
kadar yaklaşık 4 bin kişinin beyin taramalarını inceledi.
Araştırmaya göre beyin gelişimi, 9, 32, 66 ve 83 yaşlarında
olmak üzere dört kritik dönüm noktasıyla birbirinden ayrılan 5 geniş dönemde
gerçekleşiyor.
Beynin ilk gelişim süreci, doğumdan 9 yaşına kadar sürüyor.
Bu dönemde bebeğin beynindeki nöronlar arasındaki bağlantıların çoğu azalırken,
daha aktif olanlar korunuyor.
9-32 yaş arası ise beynin iletişim ağlarının en verimli hale
geldiği "ergenlik dönemi" olarak tanımlandı. 66 yaşında başlayan
dönem "erken yaşlanma", 83 yaşında başlayan süreç ise "geç yaşlanma"
olarak belirlendi. Bu iki kırılma noktası, beyindeki bağlantı verimliliğinde
yaşa bağlı sağlık sorunları ve beyaz madde yapısındaki bozulmalarla
ilişkilendirildi.
Kaynak: AA