Avustralya’da yapılan deneysel bir çalışma, yüksek doz C vitamini takviyesinin ince partikül hava kirliliğinin akciğer hücrelerinde yol açtığı hasarı azaltabileceğini ortaya koydu.
Yaygın olarak kullanılan bir vitaminin, hava kirliliğinin akciğerler üzerindeki zararlı etkilerine karşı koruyucu bir rol oynayabileceği bildirildi.
Sciencealert'te yer alan habere göre, PM2.5 olarak
adlandırılan ve astım ile akciğer kanseri gibi hastalıklarla ilişkilendirilen
ince partiküllerin neden olduğu hücresel hasarın, C vitamini ile kısmen
azaltılabildiğini belirtildi.
Çalışma,
University of Technology Sydney öncülüğündeki bir ekip tarafından yürütüldü.
Araştırmada erkek fareler ve laboratuvar ortamında üretilmiş
insan akciğer dokuları kullanıldı. Bulgular, C vitamininin hava
kirliliğine maruz kalan dokularda oluşan bazı temel hücresel hasarlara karşı
koruyucu etkiler gösterebildiğini ortaya koydu.
İnflamasyon ve
oksidatif stres azaldı
Araştırmacılara göre C vitamini, hücrelerin enerji üretim
merkezleri olan mitokondrilerin kaybını azalttı, inflamasyonu baskıladı ve
oksidatif stresin yol açtığı hücresel hasarı sınırladı. Oksidatif stres, hava
kirliliğinin akciğer dokusunda hasara yol açmasında temel mekanizmalardan biri
olarak biliniyor.
C vitamininin güçlü bir antioksidan olması, araştırmacıların
bu vitaminin hava kirleticilerine karşı koruyucu etkilerini incelemesine zemin
hazırladı.
Araştırmacılar yayımladıkları makalede, “Antioksidan C
vitamini takviyesinin, düşük düzeyde PM2.5 maruziyetinin olumsuz etkilerini
azaltmada etkili olduğu ve yüksek risk altındaki bireyler için önerilebileceği” değerlendirmesinde
bulundu.
İnsanlar için daha
fazla çalışmaya ihtiyaç var
Araştırma sonuçları umut verici olmakla birlikte, C
vitamininin benzer koruyucu etkileri gerçek yaşam koşullarında insanlarda da
gösterip göstermeyeceğini ortaya koymak için ileri çalışmalara ihtiyaç olduğu
vurgulandı. Laboratuvar ortamında kullanılan kirlilik düzeyleri ve vitamin
dozlarının, günlük hayattaki maruziyeti birebir yansıtmayabileceği ifade
edildi.
Çalışmanın yazarlarından moleküler biyolog Brian Oliver,
bireylerin kendi başlarına yüksek doz vitamin kullanmaması gerektiğini
belirterek, “Kişinin kendisi için izin verilen en yüksek C vitamini dozunun
faydalı olabileceğini söyleyebiliriz, ancak mutlaka bir aile hekimiyle
görüşülmeli. Yanlış veya kontrolsüz takviyeler istenmeyen sonuçlara yol
açabilir.” dedi.
PM2.5 kirliliği ciddi
bir sağlık tehdidi olmaya devam ediyor
PM2.5 partikülleri; yoğun trafik, orman yangınları ve toz
fırtınaları gibi kaynaklardan ortaya çıkıyor. Son yıllarda bu küçük
partiküllerin, sanılandan çok daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabildiği
giderek daha iyi anlaşılıyor.
Araştırma ayrıca, düşük düzeylerdeki PM2.5 maruziyetinin
bile hücresel düzeyde belirgin hasara neden olabildiğini ortaya koydu.
Çalışmada kullanılan kirlilik seviyelerinin, gelişmiş ülkelerin büyük bölümünde
ölçülen değerlerle uyumlu olduğu belirtildi.
Uzmanlar, hava kalitesinin iyileştirilmesinin temel çözüm
olduğunu vurgularken, C vitamini gibi destekleyici yaklaşımların ise hava
kirliliğinin etkilerine karşı sınırlı bir koruma sağlayabileceğini ifade
ediyor.
“Bu çalışma, yüz milyonlarca insanı etkileyen küresel bir
sorun için düşük maliyetli, önleyici bir yaklaşım umudu sunuyor.” diyen Oliver,
hava kirliliğinin akciğerlerde inflamasyona yol açtığını ve çok sayıda kronik
hastalıkla ilişkili olduğunu kaydetti.
Araştırma, Environment International dergisinde
yayımlandı.
Kaynak: Medimagazin