Gıdalardaki kimyasal kalıntılar, klimalardaki kirli filtreler, kalitesiz oda spreyleri, tütsüler ve gaz sızıntıları… Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. İsmail Ateş, “Bu tür görünmez kirlilikler sadece akciğeri değil kalbi de etkiliyor. Kirli hava kadar kirli gıda da kalp krizinin sessiz tetikleyicisi haline geldi.” dedi.
Kalp hastalıklarının yalnızca kötü beslenme, stres ya da sigara ile ilişkili
olduğunu düşünüyorsanız, bir kez daha düşünün. Son yıllarda yapılan bilimsel
araştırmalar, gıda zehirlenmeleri, böcek ilacı kalıntıları, iç mekân
kirleticileri ve düşük kaliteli kimyasal kokuların da kalp-damar sistemi
üzerinde önemli etkiler yarattığını gösteriyor. Kardiyoloji Uzmanı Doç.
Dr. İsmail Ateş, “Görünmez kirlilikler modern çağın yeni kalp krizi
tetikleyicileridir.” diyerek, dikkat edilmesi gereken riskleri sıraladı.
Bilimsel Veriler Kalbi İşaret Ediyor
Gıda ve çevresel toksinlerin kalp üzerindeki etkilerinin, artık birçok
bilimsel çalışmanın konusu olduğuna vurgu yapan Doç. Dr. İsmail Ateş,” ABD
Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH) destekli derlemelerde, gıdalardaki
kimyasal kalıntıların ve pestisitlerin damar içi iltihabı artırarak kalp-damar
hastalıkları riskini yükselttiği bildiriliyor. Environmental Research
dergisinde yayımlanan 2023 tarihli bir meta-analize göre, böcek ilaçlarına
kronik maruziyet, kalp-damar hastalığı riskini yaklaşık üç kat artırdığı
görülmüş. JAMA Network Open’da yayımlanan bir başka çalışmada,
iç mekânlardaki ince partikül madde (PM2.5) ve uçucu organik bileşen (VOC)
seviyelerinin yüksek olduğu ofis ve ev ortamlarında yaşayan kişilerde
hipertansiyon ve kalp krizi oranlarının belirgin yükseldiği saptandı. Bu
veriler bize ev içi güvenli sanılan alanların da kalp sağlığı açısından riskli
hale geldiğini gösteriyor.” Dedi.
Kalitesiz Oda Spreyi Kalbi Yorabilir
Özellikle kışın yeterince havalanamayan evlerin güzel kokması için
kullanılan kalitesiz oda spreylerinin kalp için risk oluşturabileceğinin
altınız çizen Doç. Dr. İsmail Ateş, “Biz genelde sigarayı, kolesterolü, tansiyonu
anlatıyoruz ama hastalarımızın her gün soluduğu oda spreyleri, tütsüler, bozuk
klima filtreleri çoğu zaman gözden kaçıyor. Bir oda spreyi ya da kötü filtreli
klima, havaya mikroskobik partiküller ve kimyasal gazlar salar. Bu maddeler kan
dolaşımına geçip damar iç yüzeyine zarar verir. Damar iltihabı, pıhtılaşma
eğilimi ve ritim bozuklukları tetiklenebilir. Kalp hastalığı olan biri için bu
ciddi bir risk teşkil edebilir.” İfadelerini kullandı.
Gıdadaki Pestisit Kalıntısı da Sessiz Katil
Doç. Dr. Ateş, tarım ilaçlarıyla ilgili son verilerin de alarm verdiğini
vurgulayarak, “Böcek ilaçları, pestisitler ya da tarımda kullanılan bazı
toksinler vücutta birikerek damar sertliğini hızlandırıyor. Gıdalar yoluyla
alınan bu kimyasallar kalp dokusunda oksidatif stres yaratıyor. Sonuçta damar
elastikiyeti bozuluyor, tansiyon artıyor, kalp krizi riski yükseliyor.”
Şeklinde konuştu.
Kirli Klima Filtresi ve Gaz Sızıntıları Kalbi Zorluyor
Özellikle kapalı ortamlarda uzun süreli kalmanın, temizlenmemiş klima
filtreleri veya fark edilmeyen gaz sızıntılarının da kalp sağlığını tehdit eden
unsurlar arasında yer aldığını belirten Dr. Ateş, “Kirli filtrelerden yayılan
toz ve mikroorganizmalar damar iltihabına neden olabilir. Karbonmonoksit gibi
gaz sızıntılarıysa oksijen taşınmasını azaltarak kalp dokusuna doğrudan zarar
verir. Özellikle yaşlı ve kalp hastalığı öyküsü olan bireylerde bu tablo
ölümcül hale gelebilir.” Dedi.
Kalp Sağlığı İçin 6 Öneri
Doç. Dr. Ateş, hem bireysel önlem hem de farkındalık adına şu altı noktayı
vurguladı:
- Klima
filtrelerini düzenli değiştirin, havalandırmayı ihmal etmeyin.
- Oda
spreyi, tütsü, aerosol gibi ürünleri mümkünse doğal içerikli ve kısa süreli
kullanın.
- Gaz
sızıntısı uyarı cihazı bulundurun; özellikle mutfak ve kombi çevresinde
kontrol edin.
- Organik
veya kalıntısız gıda tercih edin; meyve-sebzeleri bol suyla yıkayın.
- Kapalı
ortamda sigara içilmesini kesinlikle engelleyin.
- Tansiyon,
kolesterol ve kan şekeri değerlerini düzenli takip edin.