Modern beyin cerrahisinin kurucularından, “Yüzyılın Beyin Cerrahı” Prof. Dr. Gazi Yaşargil, 99 yaşında hayatını kaybetti.
Yüzyılın en iyi beyin cerrahı olarak anılan Prof. Dr. Gazi
Yaşargil yaşamını yitirdi. Yeditepe Üniversitesi tarafından yapılan açıklamada,
modern beyin cerrahisinin kurucularından, “Yüzyılın Beyin Cerrahı” unvanıyla
onurlandırılmış, mikronöroşirürjinin öncüsü Prof. Dr. Gazi Yaşargil’in
vefatının derin bir üzüntüyle öğrenildiği belirtildi.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Türk tıbbının ve dünya nöroşirürjisinin gururu olan
Prof. Dr. Gazi Yaşargil, yalnızca bilimsel başarılarıyla değil; hekimlik
mesleğine kazandırdığı sayısız öğrenci, yetiştirdiği bilim insanı ve hastaya
yaklaşımındaki insani derinlikle de hafızalarda yer etti.
Ömrünü bilime, insanlığa ve genç beyin cerrahlarının
yetişmesine adamış; bilimsel makaleleri, uluslararası ödülleri ve geliştirdiği
mikronöroşirürji teknikleriyle bir ekol yaratan Yaşargil’in mirası, yalnızca
bir tıp insanına ait değil, aynı zamanda modern tıbbın gelişim serüveninin
temel yapı taşlarından biridir.
Merhuma Allah’tan rahmet; başta kıymetli eşi Dianne Yaşargil
olmak üzere, tüm ailesine, sevenlerine ve tıp camiasına başsağlığı
diliyoruz."
Sağlık Bakanından
başsağlığı mesajı
Sağlık Bakanı, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda,
"Alanında yürüttüğü eşsiz çalışmalarla 'Yüzyılın en iyi beyin cerrahı'
seçilen Prof. Dr. Gazi Yaşargil Hocamızın vefatını büyük bir üzüntüyle
öğrendim.
Bilime adadığı ve bir asra yaklaştığı ömründe hepimiz için
örnek teşkil eden nice işe imza atmıştı. Onun hatırasını yaşatmak için
elimizden geleni yapacağız. Mekanı cennet, makamı ali olsun" dedi.
Prof. Dr. Gazi
Yaşargil kimdir?
Gazi Yaşargil, 6 Temmuz 1925'te Diyarbakır’ın Lice ilçesinde
doğdu. Türkiye’de tıp eğitiminin ardından, İsviçre’nin Basel şehrinde yüksek
lisans ve nöroşirürji uzmanlık eğitimi aldı. Ardından Bern Üniversitesi’nde
psikiyatri bölümünde çalıştı ve burada beyin cerrahisi alanına yöneldi. Beyin
anatomisi ve cerrahisi üzerine çalışmalar yapan Yaşargil, 1953 yılında Basel
Üniversitesi Nöroşirürji bölümünde çalışmaya başladı. 1965 yılında Zürih
Üniversitesi'nde yardımcı profesör olarak görevine devam etti. 1965 ve 1967
yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Vermont Üniversitesi'nde
mikrovasküler cerrahi alanında önemli çalışmalar yaptı. 1973 yılında
profesörlük unvanını kazanarak Zürih Üniversitesi Nöroşirürji Bölümü’nün
başkanı oldu.
Gazi Yaşargil, cerrahinin çeşitli alanlarında önemli
keşiflere imza atmıştır. Mikroskop kullanarak yapılan beyin cerrahisi
operasyonlarına yeni bir boyut kazandıran Yaşargil, 1967'de cerrahi mikroskopla
ilk beyin bypass ameliyatını gerçekleştirdi. Bu alanda kullanılan ekipmanları
yetersiz bulan Yaşargil, yenilikçi cihazlar tasarlamaya başladı. İntrakraniyal
anevrizma ameliyatlarında damarları klemplemek için geliştirdiği klipsler, hâlâ
modern cerrahi uygulamalarda kullanılmaktadır. Ayrıca, beyin cerrahisinde
operasyon alanına ulaşmak için beyin dokusunu daha kolay hareket ettirmek
amacıyla Leyla retraktörünü tasarlamıştır. Bu alet, günümüzde beyin
cerrahilerinin vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Yaşargil'in
geliştirdiği bir diğer önemli cihaz ise "Kayan Mikroskop"tur. Bu
hareketli mikroskop sistemi, beyin cerrahisinde daha geniş bir görüş alanı
sağlayarak cerrahların işini kolaylaştırmıştır.
Gazi Yaşargil’in tıp ve cerrahiye olan katkıları, onu beyin
cerrahisinin önde gelen isimlerinden biri yapmıştır. 1999 yılında Amerikan
Nörolojik Cerrahlar Kongresi tarafından "Yüzyılın Beyin Cerrahı"
unvanına layık görülen Yaşargil, Avrupa Nörolojik Cerrahlar Birliği tarafından
onur madalyasıyla ödüllendirilmiştir. Dünyada cerrahi mikroskobun
yaygınlaşmasında büyük rol oynayan Yaşargil, beyin cerrahisi alanındaki
yenilikçi çalışmaları ile tıp camiasına kalıcı bir miras bırakmıştır. Ayrıca,
"Master of Brains, Gazi Yaşargil" adlı belgesel, onun hayatını ve
bilimsel başarılarını konu alarak 2021’de ABD’de gösterime girmiştir. Harvey
Cushing ile 20. yüzyılın en önemli nöroşirürjisyenlerinden sayılmaktadır. 2000
yılında Cumhuriyet Gazetesi tarafından son bin yıl içinde Türk tarihinin
Atatürk ve İbn Sina gibi 10 Türk büyüğünden biri olarak seçilmiştir.
Yaşargil’in beyin cerrahisi alanındaki katkıları sadece tıp
dünyasında değil, aynı zamanda cerrahilerin standartlarını yükselten
cihazlarıyla da büyük bir etki yaratmıştır. Amerika’da “Yüzyılın Adamı” olarak
seçilen Gazi Yaşargil, aynı zamanda dünya çapında saygın bir bilim insanı
olarak tanınmaktadır. Onun geliştirdiği teknikler ve cihazlar, günümüzdeki
modern beyin cerrahisinin temel taşlarını oluşturmuştur.