Erciyes Üniversitesinin de yer aldığı Avrupa Birliği projesiyle Alzheimer ve Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıkların erken evresindeki hücresel değişiklikler belirlenerek, hastalıkların ilerleyişini öngörmeye yönelik veriler elde edilecek.Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Tıp Fakültesi Biyoistatistik Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökmen Zararsız, dünyada Alzheimer, Parkinson ve diğer nörodejeneratif hastalıkların tedavisine yönelik çok sayıda klinik araştırma yürütüldüğünü söyledi.
Parkinson için halihazırda kullanılan birtakım tedaviler
olsa da Alzheimer için ilaç çalışmalarının şu anda temel araştırma boyutunda
olduğunu anlatan Zararsız, bu yöndeki çalışmaların sürdüğünü dile getirdi.
Avrupa'nın bu hastalıklara ilişkin JPND (Joint Programme on
Neurodegenerative Disease Research) adlı ortak bir araştırma inisiyatifi
olduğunu belirten Zararsız, şu bilgileri verdi:
"Bu araştırma inisiyatifi Horizon 2020 (teknoloji
geliştirme ve araştırma projelerinin desteklendiği ve projeler için fon
ayrılmış bir program) kapsamında oluşturuldu ve her bir Avrupa ülkesinin
kurumları tarafından da desteklendi. Nörodejeneratif hastalıklarla ilgili problemlere
yönelik bu araştırma inisiyatifi her yıl belirli temalarla çağrıya çıkıyor. Bu
temalar dahilinde de çeşitli fonlar sağlıyor. Geçen yıl da Alzheimer ve
Parkinson gibi hastalıkların erken evresindeki mekanizmanın daha iyi
anlaşılması ve ilerleyişini teşhis etmeye yönelik bir temada çağrıya çıkıldı.
Bu çağrı kapsamında 18 milyon avro bütçe ayrıldı. Avrupa çapında birçok başvuru
oldu ve sadece 10 konsorsiyum destek almaya hak kazandı. Bizim de yer aldığımız
konsorsiyum 10 projeden biri oldu. Bu bizim için büyük bir gurur."
"Belirlenen
problemlere çözüm bulmaya çalışacağız"
Zararsız, 3 yıl sürecek projenin Almanya'daki
Nörodejeneratif Araştırma Merkezi'nin koordinatörlüğünde yürütüldüğünü
belirterek, ERÜ'nün yanı sıra Fransa'dan Pasteur Enstitüsü ve Imagine Enstitüsü
ile Hollanda'dan Amsterdam Üniversitesi Tıp Merkezi'nin de projede yer aldığını
bildirdi.
Projenin amacına değinen Zararsız, "Alzheimer ve
Parkinson gibi hastalıkların erken evresindeki hücresel değişiklikleri
belirlemek ve ilerleyişini öngörmeye yönelik kapsamlı veriler elde etmeyi
amaçlıyoruz. Bu sayede hastalıkların ilerleyişine ve yeni tedavi
mekanizmalarına yönelik bulgular elde etmek için çok kapsamlı genetik veriler
elde edilmiş olacak. Bu elde edilen büyük genetik verilerin hepsi
üniversitemize gelecek. Biz de bu verilerin analizini gerçekleştirerek
belirlenen problemlere çözüm bulmaya çalışacağız." diye konuştu.
Çeşitli ülkelerden
gelecek veriler ERÜ'deki sunucuda işlenecek
Zararsız, şu an yeni nesil teknolojilerle elde edilen
genetik verilerin oldukça büyük boyutta olduğunu ifade ederek, bunları standart
bilgisayarlarda analiz etmenin mümkün olmadığını anlattı.
Bu konsorsiyumdaki diğer ortaklarından tüm hasta dokuları ve
hücresel modellerden elde edilecek verilerin üniversitelerine getirileceğini
vurgulayan Zararsız, "ERÜ İlaç Uygulama Araştırma Merkezi'nde yüksek
kapasiteli bir sunucu sistemimiz var. Araştırma grubumuz bu analizlerin tümünü
grubumuz bünyesindeki yüksek kapasiteli sunucu sisteminde gerçekleştirecek. Bu
kapsamda da araştırma imkanlarımızı daha da iyileştirmiş olacağız. Sunucumuzun
kapasitesini artırarak hem bu projede hem de sonraki projelerde analizleri daha
etkin gerçekleştireceğiz." ifadelerini kullandı.
Zararsız, yaklaşık 1 milyon 262 bin avro bütçeye sahip
projede, ERÜ Tıp Fakültesinden Doç. Dr. Gözde Ertürk Zararsız, öğretim
görevlisi Ahu Cephe ve doktora sonrası araştırmacı ve lisansüstü öğrencilerinin
de yer aldığını sözlerine ekledi.