Erzurum Şehir Hastanesi ve Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) iş birliğinde yapay zeka destekli geliştirilen periferik yayma görüntüleme cihazı, hematoloji uzmanı bulunmayan yerlerde hastaların işini kolaylaştırıyor.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Erzurum Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Uzmanı Prof. Dr. Konca Altınkaynak yürütücülüğünde, 5 araştırmacı hematoloji uzmanı ile savunma sanayisi alanında deneyimli elektrik ve elektronik yapay zeka mühendisi Dr. Mert Burkay Çöteli tarafından geliştirilen periferik yayma görüntüleme cihazının, sevk zincirinde kullanılması için TÜSEB'e yapılan proje kabul edildi.
Bu
kapsamda Erzurum'un yanı sıra hematoloji uzmanı bulunmayan Iğdır, Bingöl,
Bitlis, Bayburt, Artvin, Ardahan, Karaman, Didim ve Nazilli ile Gebze'deki
hastanelere "Mantiscope" adı verilen yapay zeka destekli cihaz
gönderildi.
Bu
hastanelerde periferik yayma yerinde yapılarak sonuçlar, uzaktan erişimle
Türkiye'deki 5 hematoloji uzmanınca değerlendiriliyor.
Böylece
hastaların hem il dışına çıkmasının önüne geçiliyor hem de maddi ve zaman
kayıpları açısından kolaylık sağlanıyor.
Hastanenin
biyokimya laboratuvarı sorumlusu da olan Prof. Dr. Altınkayak, projede ilham
kaynağının bölge illere hizmet veren Erzurum Şehir Hastanesi olduğunu söyledi.
Iğdır'dan
Erzurum'a bir anne ve çocuğunun hematoloji uzmanına sonuç göstermek için
geldiğini ifade eden Altınkaynak, "Hematoloji uzmanımızla 'Keşke Iğdır'da
periferik yayma yapılsaydı da görüntüsünü görebilseydik, bu hastanın gelmesine
gerek yoktu.' şeklinde konuşmuştuk. Buradan ilhamla Başhekim Doç. Dr. İbrahim
Tör ile projeyi konuştuk, sağ olsun destek verdi." dedi.
Altınkaynak,
prototipi de hazır olan cihazı sevk zincirinde kullanmak için projelendirip
TÜSEB'e sunduklarını ve ciddi destek aldıklarını belirtti.
"Cihaz,
periferik yaymayı yaptıktan sonra kan hücrelerinin morfolojisini, şekline göre
yapay zeka ile tanıyor ve tasnifliyor"
Gerçek
hastalarda çalışıldığı için cihaza CE belgesi de alacaklarını anlatan
Altınkaynak, şöyle konuştu:
"Cihaz,
periferik yaymayı yaptıktan sonra kan hücrelerinin morfolojisini, şekline göre
yapay zeka ile tanıyor ve tasnifliyor. Türkiye'nin dört bir yanındaki 10 ilde
proje personeli biyolog arkadaşımız tarafından üretilen cihazlar dağıtıldı ve
validasyon çalışmalarına başladık. Amacımız, büyük hastanelerin yanı sıra Aydın
Didim'de, Nazilli'de, Gebze'de, Iğdır, Artvin, Ardahan ve Bitlis gibi küçük il
ve ilçelerde hematoloji uzmanın bulunmadığı yerlerde uzaktan erişimle hasta kan
sonuçlarının görülmesi ve sevkine karar verilip verilmemesiydi."
Altınkaynak,
proje ile hematoloji uzmanı olmayan yerlerdeki hastaların büyükşehirlere
gitmesi, otelde konaklayarak bu işe para ve zaman harcamasının önüne
geçildiğini, hastaya büyük konfor sağlandığını dile getirdi.
Yüzde
85'i yerli olan cihazın yazılımının Çöteli'ye ait olduğunu, 20 binden fazla
hasta numunesi üzerinde yapay zekayla çalışılarak elde edilen verilerle cihazın
kullanıma sunulduğunu anlatan Altınkaynak, "Bu cihazla hematoloji
uzmanı olmayan il ve ilçedeki hastalara bulundukları yerde periferik yayma
yapılacak. Türkiye'den 5 hematoloji uzmanı, hastaların kan hücrelerinin
görüntülerini uzaktan erişimle inceleyip duruma göre sevke karar verecek." diye
konuştu.
Altınkaynak,
periferik yaymayı hematoloji, dahiliye, çocuk ve enfeksiyon uzmanlarının
kullandığını, kan kanseri hücresini de cihazın tanıdığını sözlerine ekledi.
Başhekim
Tör de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde "Türkiye
Yüzyıl"ı vizyonuyla çıktıkları yolda TÜSEB ile ortaklaşa periferik yayma
görüntüleme cihazı üretiminde ilk adımları atıp daha sonra üretime geçildiğini
anlattı.
Projede
Prof. Dr. Atınkaynak'ın takdire şayan emeğinin olduğunu ve hastanenin TÜSEB ile
paydaş olmasından gurur duyduklarını belirten Tör, "Bu proje ile illerdeki
hastaların Erzurum'a gelip kan vermesine gerek kalmayacak. Hastalar, bulunduğu
şehirden kan verip yaymaları yapılacak, sonra bu cihazlar aracılığıyla
görüntüler aktarılacak. Uzman arkadaşlarımız da değerlendirip ona göre sevke
karar verecek." ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA