2022’de hayatımıza giren yapay zeka uygulamaları, yalnızca teknoloji meraklılarının değil, ruhsal sorun yaşayan bireylerin de ilgisini çekti. Ancak uzmanlara göre yapay zekâ, terapi sürecinin yerini alabilecek bir araç değil.
Son dönemde birçok kişi, ruhsal sıkıntılarını hafifletmek için yapay zekaya yöneliyor. Bu durum ise önemli bir soruyu gündeme taşıyor: “Yapay zeka terapinin yerini alabilir mi?” uzmanların bu soruya yanıtı net: “Kesinlikle hayır.”
“Sana Tam
Anlamıyla Bir Terapist Olamam”
Konuyla
ilgili konuşan Bloom Psikoloji Merkezi’nden Psikolog Dr. Fatma Kayım: “Yapay
zekanın kendisine yöneltilen soruya verdiği yanıt çarpıcı: “Sana tam anlamıyla
bir terapist olamam. Çünkü terapi, uzun süreli ve profesyonel bir süreçtir; yüz
yüze ya da kontrollü bir şekilde ilerlemesi gerekir.” dedi.
Terapi,
Sadece Soru-Cevap Değildir
Psikolog
Dr. Fatma Kayım, profesyonel terapinin danışanın kendini yargılanmadan ifade
edebileceği güvenli bir alan yarattığının altını çiziyor: “Terapistler; geçmiş
yaşantılar, kişisel öyküler, ihtiyaçlar ve sözel olmayan ipuçlarını (mimik, ses
tonu, beden dili) dikkate alır. Her danışana özgü yaklaşım geliştirilir, bu da
yapay zekânın veremeyeceği bir derinliktir. Ayrıca unutulmamalıdır ki yapay
zekâ araçlarının empati kurma becerisi yoktur ve bu tür yazılımlar tarafından
tam olarak anlaşılmak mümkün değildir.
Yanlış Yönlendirme
Riski
Bloom
Psikoloji Merkezi’nden Psikolog Dr. Fatma Kayım, araştırmalara göre bireylerin
yapay zekâya yönelmesinin başlıca nedenini “damgalanma korkusu” olarak
belirtiyor. Psikolog Dr. Kayım: “Bu
durum tehlikeli bir riski beraberinde getiriyor. Yapay zekâ araçları
belirtilere göre olası tanılar önerebilir. Ancak psikiyatrik tanılama,
semptomların ötesinde çok daha derin bir analiz gerektirir.
Özellikle eş tanı gibi karmaşık durumlarda yapay zekâ yetersiz kalıyor. Üstelik
yüzeysel öneriler, uzman kontrolü olmadan uygulandığında ciddi olumsuz
sonuçlara yol açabiliyor. Sonuç olarak; yapay zekâ anlık rahatlama yaratabilir
ancak terapinin yerini alması mümkün değildir. Ruhsal sorunlarla baş eden
kişilerin mutlaka profesyonel destek almaları gerekir.”